Lt
Lionel John Baber Aitkens

Informatie over geboorte

Geboortedatum:
22/03/1890
Geboorteplaats:
Honor Oak, Surrey, Engeland, Verenigd Koninkrijk

Algemene Informatie

Laatst gekende woonplaats:
"Windie Edge" Southborough, Kent, Engeland, Verenigd Koninkrijk
Beroep:
rentenier
Geloof:
Church of England

Informatie legerdienst

Land:
Canada
Strijdmacht:
Canadian Expeditionary Force
Rang:
Luitenant
Dienstneming datum:
02/02/1915
Dienstneming plaats:
Winnipeg, Manitoba, Canada
Eenheden:
 —  Canadian Field Artillery, 21st (Howitzer) Bty. 4th Bde.  (Laatst gekende eenheid)

Informatie over overlijden

Datum van overlijden:
06/01/1980
Plaats van overlijden:
Ashtead, Surrey, Engeland, Verenigd Koninkrijk
Doodsoorzaak:
Overlijden na de oorlog (niet gerelateerd)
Leeftijd:
89

Begraafplaats of gedenkplaats

Er is geen begraafplaats of gedenkplaats bekend van deze militair.

Onderscheidingen en medailles 4

British War Medal
Medaille
Mentioned in Despatches
Honourable mentioning — 28/05/1918
Military Cross
Medaille — 14/11/1916
Victory Medal
Medaille

Points of interest 5

#1 Geboorteplaats
#2 Laatst gekende woonplaats
#3 Dienstneming plaats
#4 Plaats van verwonding
#5 Plaats van overlijden (bij benadering)

Mijn verhaal

Lionel John Baber Aitkens werd geboren op 22 maart 1890 in Honor Oak, Surrey, Engeland. Zijn ouders hebben dan al een zoon, Albert, en een dochter, Violet. Na Lionel worden nog twee broers, Cyril en Geoffrey, en een zus, Pearl, geboren. In april 1914 reist de 24-jarige Lionel met de Lusitania naar New York en vervolgens naar Canada. Hij meldt zich bij de immigratiedienst als reiziger en verklaart als toerist tot Vancouver aan de Canadese westkust te willen reizen. Lionel keert echter niet onmiddellijk terug naar Engeland. Eind januari 1915 meldt hij zich vrijwillig aan voor dienst in de Canadian Expeditionary Force (CEF) in Winnipeg, Manitoba. Lionel John Baber diende als luitenant in de D/21 (Howitzer) Battery, onderdeel van de 4th Canadian Brigade, van de Canadian Field Artillery.

Hij wordt naar Groot-Brittannië gestuurd, waar hij enkele maanden later trouwt met Kate Winifred De Rusett. Pas in januari 1916 maakte Lionel de oversteek naar Frankrijk. In mei 1915 sneuvelt Lionels broer Albert bij Wimereux. Zijn broer Cyril sneuvelt eveneens in juli 1916, tijdens gevechten bij Mametz in het Somme-offensief. Lionel krijgt in november 1916 een Military Cross voor zijn initiatief in het leggen en onderhouden van communicatieverbinding onder zeer zware beschietingen tijdens het Somme-offensief. Midden oktober 1917 wordt Lionels eenheid naar Vlaanderen gestuurd. Daar woedt de Derde Slag om Ieper al anderhalve maand. De Canadezen moeten Passendale innemen en maken in die periode alles klaar voor hun offensief daar.

Ze sturen de D/21ste Battery rechtstreeks naar het front en deze neemt op 16 oktober posities in ten westen van Zonnebeke, zo'n drie kilometer achter het front. Het slechte weer maakt de omstandigheden erbarmelijk en de Duitse artillerie beschiet voortdurend hun posities. Lionel's batterij verplaatst zich naar de kerkruïnes van Zonnebeke op 25 oktober. Een dag later barst het offensief in Passendale los. Zelfs in deze nieuwe posities worden ze dagenlang bestookt met granaatscherven en mosterdgas.

Tijdens zijn verblijf in Zonnebeke loopt Lionel Aitkens over het puin van de vernielde kerk. Nog geen zes maanden eerder zag dit historische gebouw er helemaal anders uit. Door beschietingen in de herfst van 1914 waren de torenspits en het dak van het schip gedeeltelijk ingestort. Hoewel gebroken kerkbanken door de kerk kronkelden en kogelinslagen de muur bezaaiden, bleef het kerkinterieur nog jaren heel herkenbaar. Duitse soldaten die tussen 1915 en het voorjaar van 1917 in Zonnebeke verbleven, namen regelmatig foto's van het verwoeste interieur als souvenir. De ongeziene artilleriebeschietingen tijdens de Derde Slag om Ieper verpulverden de gehavende kerk echter tot puin.

Het is op deze stapel puin dat Lionel zich begin november bevindt. Tussen het puin, gruis en scherven valt zijn oog op een voorwerp. Het is een witgeschilderd engelenhoofd ter grootte van een palm. Het maakt indruk op Lionel omdat het een van de weinige herkenbare elementen tussen het puin is. Het hoofdje maakte ooit deel uit van een van de 18e-eeuwse zijaltaren in de abdijkerk. Hij raapt het houten beeldje op, stopt het in zijn zak en gaat verder. Later noteert hij op de achterkant "Zonnebeke Kerk / Nov. 1917."

Enkele dagen eerder, eind oktober 1917, was luitenant Aitkens betrokken bij een gasaanval. Hij wordt slechts licht getroffen door het gas en blijft aanvankelijk op zijn post. Op 3 november krijgt hij echter hoge koorts en wordt hij van het front geëvacueerd. Lionel wordt naar het Verenigd Koninkrijk gestuurd voor revalidatie met een ernstige keel- en longontsteking. Begin december 1917 is hij genezen en voegt hij zich weer bij zijn eenheid. In 1918 wordt hij bevorderd tot kapitein en later tijdelijk tot waarnemend majoor. De CEF demobiliseert Lionel op 24 april 1919. Hij keert niet terug naar Canada maar blijft in Engeland.

Tijdens het interbellum richt hij een uitgeverij op en tijdens WO II voert hij het bevel over een lokaal Home Guard bataljon. Maar wat gebeurde er met het engelenkopje? Lionel bewaarde het zijn hele leven als herinnering aan zijn moeilijke periode tijdens de Slag om Passendale. Hij sterft in 1980 op 89-jarige leeftijd. Enige tijd later doorzoekt de kleinzoon van Lionel Aitkens een kist met zijn persoonlijke bezittingen. Daarbij herontdekt hij het engelenkopje. Op basis van het opschrift op de achterzijde besluit hij contact op te nemen met de gemeente Zonnebeke. Zo schenkt Peter het voorwerp in 2006 aan het prille Passendale Museum. Op de vraag waarom hij het voorwerp terug wil schenken, antwoordt hij eenvoudig: het engeltje wil gewoon terug naar huis.

Bestanden 2

Bronnen 11

4th Bde Canadian Field Artillery (Library and Archives Canada, Ottawa (LAC), RG9-III-D-3, Volume number: 4967, Microfilm reel number: T-10789, File number: 537).
https://library-archives.canada.ca/
Gebruikte bronnen
Albert Reginald Knight Aitkens (Commonwealth War Graves Commission Database, nr. 507515)
http://www.cwgc.org
Gebruikte bronnen
Bostyn, Franky, Marjan de Smet en Paul Trio. 'Geëxamineert de tijtels ende pampieren': het verhaal van de Zonnebeekse Augustijnerabdij, 1072-1796 (Roeselare: Roularta Books, 2009), 93-94, 103.
Gebruikte bronnen
Canada, Incoming Passenger Lists, 1865-1935 (Library and Archives Canada; Ottawa (LAC), Series: RG 76-C; Roll: T-4719).
https://library-archives.canada.ca/
Gebruikte bronnen
Cyril Arthur Charles Aitkens (Commonwealth War Graves Commission Database, nr. 547112)
http://www.cwgc.org
Gebruikte bronnen
Death Index, Lionel John Baber Aitkens (General Register Office, Londen (GRO), Surrey, Volume: 17; Page: 69.
https://www.nationalarchives.gov.uk/
Gebruikte bronnen
Honours and Awards Citation Cards. Library and Archives Canada, Ottawa (LAC), reference: 2004-01505-5, item Number:36922.
https://library-archives.canada.ca/
Gebruikte bronnen
Marriage Index, Lionel John Baber Aitkens (General Register Office, Londen (GRO), Middlesex, Volume: 3a; Page: 1021.
https://www.nationalarchives.gov.uk/
Gebruikte bronnen
Personnel Records of the First World War, Lionel John Baber Aitkens (Library and Archives Canada, Ottawa (LAC), RG 150, Accession 1992-93/166, Box 63 - 42).
https://library-archives.canada.ca/
Gebruikte bronnen
Peter Aitkens (familie van Lionel John Baber Aitkens) interview door Wouter De Witte (Projectmedewerker Passchendaele Museum), digitaal, 10.03.2023.
Gebruikte bronnen
The Queen's Royal Surrey Regimental Association, The Home Guard - Major Peter Aitkens writes, The Queen's Royal Surrey Regiment Website
https://www.queensroyalsurreys.org.uk
Gebruikte bronnen